Canaan

Szczegóły: Kategoria: Rasy psów; Opublikowano: wtorek, 07, czerwiec 2016 14:37; Super User

Średniej wielkości pies, sklasyfikowany przez FCI w V gr. – szpice i psy w typie pierwotnym. W Polsce należy do rzadko spotykanych ras. W 2014r. w ZKwP zarejestrowane były cztery suki, z tego dwie jako hodowlane. W tym samym roku, na Międzynarodowej Wystawie Psów Rasowych w Warszawie były pokazane dwie suki (piaskowo biała i ruda) z hodowli Samoroduk Pani Aleksandry Baranovej. W opracowaniach na temat rasy można znaleźć wzmiankę o pochodzeniu od psów pariasów. Tak określali Anglicy bezpańskie, wałęsające się psy w krajach wschodu. Były tolerowane jako zwierzęta zjadające różne odpadki, żerujące na śmietnikach, zjadające różne nieczystości… Ze względu na bardzo niejednoznaczne, zróżnicowane pochodzenie tych psów, kynolodzy nie są zgodni jak powinny być sklasyfikowane. Trudność polega m.in. na tym, że wspomniane psy są obecnie znacznie przemieszane z rasami pochodzenia europejskiego. Tym samym zatraciły swoje pierwotne pochodzenie. Niektórzy badacze uważają, że istnieją nadal pariasy nie skażone europejskimi domieszkami. Np. w indiańskich wioskach dopływu Amazonki. Także we wsiach Afryki i Indii, odległych od wielkich aglomeracji. Interesujące spostrzeżenia podaje Hans Räber: „…u Indian żyjących nad Amazonką i Majów na półwyspie Jukatan znalazłem te same psy co w hinduskich wioskach oraz afrykańskim buszu u Samburów.” Autor podkreśla znaczący wpływ selekcji dokonywanej nie przez ludzi a przez środowisko.

Warunki życia tych psów powodują, że eliminowane są wszelkie formy skrajne, a przeżywają tylko określone typy. Konsekwencją tego jest m.in. wielkość, która waha się od 40 do 50 cm. Najczęściej stojące uszy, krótka twarda szata i zakręcony ogon. We współczesnych czasach, w Izraelu psami pariasami zajmowali się Państwo R.i R. Menzel. W 1960 roku opublikowali pracę, w której klasyfikują wspomniane czworonogi jako „przedstawicieli rasy naturalnej”. Charakterystyczna jest ich podatność zarówno na szybkie ucywilizowanie, udomowienie jak i cofnięcie do formuły psa dzikiego. Decyduje o tym traktowanie przez człowieka. W nowych osiedlach państwa Izrael pojawiały się, nie wiadomo skąd, psy pariasy. Ze względu na istniejące zagrożenie wścieklizną walczono z nimi przy pomocy trucizn.

Początki wyprowadzenia rasy były następujące. Państwo Menzel wyłapywali wolno żyjące suki z rują i za ich pośrednictwem odławiali samce. Pierwszym psem w księdze hodowlanej był samiec Dugma (po polsku „Model”) schwytany wspomnianą metodą. Celem Państwa Menzel było wyhodowanie z pariasów rodzimej rasy psów obrończych i do stróżowania, które byłyby lepiej przystosowane do miejscowych warunków klimatycznych niż psy sprowadzane z Europy. Hodowla miała wiele mówiący przydomek „Me Bnei Habitachon” („Synowie bezpieczeństwa”). Kontynuację hodowli podjęła dr Dvora Ben-Shaul (Przydomek hod. „Shaar-Hagai”), która eksportowała wspomniane psy do USA gdzie zainteresowanie rasą było większe niż w Izraelu. Popularyzację rasy w Europie podjęła Eva Maria Krämer.

Pochodzący z Kanaan w Izraelu pies stanowi kynologiczną osobliwość, choćby ze względu na nie ustaloną bliżej przeszłość. Profesor Menzel opracowała pierwszy wzorzec rasy. Początki hodowli były trudne m.in. ze względu na brak a także różnorodność „materiału hodowlanego”. Beduini nie chcieli sprzedawać swoich psów, a dzikie szczenięta kanaan dog ukrywane przez suki w głębokich dołach – norach już w wieku 5 tygodni wykazywały ogromną agresję… i chowały się w zakamarkach jamy. Planowa hodowla rozpoczęła się w zasadzie po śmierci prof. Mamzel w 1973 roku. Zmieniono wzorzec w 1974 roku. Kontynuacja hodowli prowadzona pod przydomkiem „Shaar Hagai” jako wzór przyjęła typ dziko żyjącego psa z okolic Jerozolimy. Przewodnią ideę stanowił pies odporny na zmienne warunki klimatyczne, samodzielny, zdolny do pokonywania kłusem znacznych odległości po twardej, kamienistej ziemi w poszukiwaniu wody czy pożywienia. W założeniach hodowlanych uznano celowość eliminacji wszelkich cech które ograniczałyby przydatność zwierzęcia – mieszkańca pustyni. Np. w warunkach skrajnego nasłonecznienia ważna jest pigmentacja chroniąca przed rakiem skóry itp. Warunki życia wykształciły u tych psów skrajną nieufność w stosunku do obcych, doskonały węch i słuch, podzielność uwagi. Dlatego są cenione w wojsku (m.in. doskonale wykrywają miny) i służbach para militarnych. Doświadczenia hodowlane z Izraela wskazywały m.in. na potrzebę wczesnego rozdzielania miotu ze względu na krwawe walki pomiędzy szczeniętami o pozycję.

Doświadczenia z miotami odchowanymi w Niemczech nie potwierdzały tego. Psy omawianej rasy bardzo przywiązują się do swojego otoczenia, niechętnie opuszczają terytorium. Nie maja skłonności do wałęsania. Są łatwe do ułożenia i szybko przystosowują się do zmiany warunków. Szata jest łatwa do pielęgnacji. Cechą tych psów jest niezwykła dbałość o czystość szaty. Potrzebują sporo ruchu, wybiegania. Nie mają specjalnych preferencji w zakresie żywienia. Zaobserwowano, że mają mniejsze zapotrzebowanie na wodę niż inne rasy psów. Mioty liczą zazwyczaj 4-5 sztuk. Suki odchowują małe starannie, czysto, długo karmią, są dość surowe dla potomstwa. Osobliwą cechą omawianych psów jest poszukiwanie bliskości człowieka, a zarazem utrzymywanie pewnego dystansu. Panuje opinia, że kanaan dog z oddaniem opiekuje się, ochrania gospodarstwo gdzie mieszka, dzieci, zwierzęta. Nie jest „przytulanką”, nie narzuca swojego towarzystwa. Jest wierny w sobie właściwy sposób. Nie trzyma się kurczowo, ale będzie śledził każdy ruch swego pana.

Wracając do założeń hodowlanych prof. Menzel. Jej celem było zachowanie naturalnych, odziedziczonych po pariasach, właściwości rasy. Łatwego dostosowywania się do zmian klimatycznych, zdrowotnej odporności, znikomego zapotrzebowania na pożywienie, łatwości pielęgnacji, a zwłaszcza unikalnej osobowości psa. Te uwarunkowania realizowała poprzez rozszerzanie puli genowej, krzyżówki z nowymi dzikimi egzemplarzami. Te założenia były następnie realizowane w latach 1970-ych w hodowli Shaar Hagai. W programie hodowlanym wybitną rolę odegrał późniejszy champion Izraela „Laish Me Bnei Habitachon”. Jednak jako przewodnią ideą nadal kierowano się zasadą możliwego wzbogacania puli genowej poprzez odławianie nowych nabytków. Sprawa była trudna gdyż surowe przepisy o zwalczaniu wścieklizny nakazywały likwidację dzikich sfor psów. Zmiany społeczne też nie sprzyjały wspomnianym założeniom. Beduini coraz częściej zamiast psów pariasów trzymają pudle, setery i inne europejskie rasy… Tym samym bardzo trudno było znaleźć psy czystej rasy. Pewna okazja nadarzyła się po wojnie w 1973 roku (Yom – Kippur) kiedy z odległych terenów udało się sprowadzić kilka psów. Ażeby dopuścić do hodowli, dzikie psy musiały spełniać dwa warunki („mium” – dobór). Od sędziego rasy pies musiał uzyskać ocenę „bardzo dobry”. Drugi warunek to – wskazanie na skojarzenie z partnerem o udokumentowanym pochodzeniu. Potomstwo podlegało dokładnej obserwacji dotyczącej zachowania cech czystej rasy wg uwarunkowań wzorca. W obecnych czasach odnotowuje się w Izraelu wzrost zapotrzebowanie na psy stróżujące. Łatwość ułożenia, wierność, czujność i ostrość canaan dog wskazuje na coraz szersze zastosowanie nie tylko w gospodarstwach domowych, ale także w służbach paramilitarnych i wojsku. Jednocześnie coraz częściej pojawiają się na wystawach psów rasowych. Także w Polsce. Można sądzić, że zainteresowanie tą rasą kynologów, hodowców będzie sprzyjać dalszemu jej rozwojowi.